Belirtisi gösterge demek mi ?

Ruzgar

New member
Belirtisi Gösterge Demek Mi?

Dilbilimde ve anlam biliminde, "belirti" ve "gösterge" terimleri sıklıkla birbirine karıştırılır. Ancak bu iki kavram, anlam ilişkileri ve işlevleri açısından farklıdır. Belirtisi ve gösterge kavramları, semantik (anlam bilimi) ve pragmatik (anlamın kullanımı) alanlarında önemli yer tutar. "Belirtisi" ve "gösterge" arasındaki farkı anlamak, dilin işleyişini ve anlamın nasıl yapılandırıldığını daha iyi kavrayabilmek için oldukça önemlidir. Peki, belirtisi gösterge demek midir? Gelin, bu soruyu ayrıntılı bir şekilde inceleyelim.

Gösterge ve Belirtiler Arasındaki Farklar

Gösterge, anlam taşıyan bir öğedir ve genellikle bir şeyin başka bir şeyi temsil etmesi durumunu ifade eder. Gösterge, bir şeyin işaret ettiği, temsil ettiği veya simgelediği bir anlamı ifade eder. Charles Sanders Peirce ve Ferdinand de Saussure gibi dilbilimciler, gösterge kavramını farklı açılardan ele almışlardır.

* Saussure’ün Gösterge Tanımı: Saussure’e göre, dil bir gösterge sistemidir. Dilin bir parçası olan her kelime veya ses, anlam taşıyan bir gösterge olarak işlev görür. Gösterge, bir “gösterilen” (signified) ve bir “gösteren” (signifier) olmak üzere iki bileşenden oluşur. “Gösteren” kelime veya işaretin fiziksel biçimini ifade ederken, “gösterilen” ise bu işaretin zihinsel temsilidir. Örneğin, “ev” kelimesi, "gösteren"dir, çünkü bu kelime bir ses ve yazılı işaretle ifade edilir. Ancak, “ev” kelimesinin zihinde oluşturduğu imgeler (yapı, oda, yaşam alanı vb.) "gösterilen"dir.

* Peirce’ün Gösterge Tanımı: Peirce ise göstergenin üç bileşenli bir yapıya sahip olduğunu öne sürer. Gösterge, bir "temsilci" (representamen), bir "yöneldiği şey" (object) ve bu şeyle bir ilişki kuran bir "yorumlayıcı" (interpretant) içerir. Bu açıklama, dilin daha dinamik ve çok yönlü bir yapıda işlediğini ortaya koyar.

Gösterge, bir anlam taşıyan işaret ya da sembol olsa da, belirtinin başka bir işlevi vardır.

Belirtiler Nedir?

Belirtiler, bir olayı, durumu ya da varlığı tanımlayan ya da işaret eden öğelerdir. Belirtiler, bir şeyin varlığını ya da durumunu dışsal bir gösterge olmaksızın ifade eder. Belirtiler, bazen bilinçli, bazen de bilinçsiz bir biçimde ortaya çıkabilir. Örneğin, bir hastanın vücudunda görülen kızarıklık veya ateş, hastalıkla ilgili belirtiler olabilir. Burada, belirtiler bir hastalığın varlığını veya etkilerini işaret eder.

Dilsel açıdan bakıldığında, belirtinin fonksiyonu, bir durumu, bir duygu durumunu ya da bir değişikliği dolaylı olarak işaret etmektir. Belirtiler genellikle bir şeyin doğrudan işareti ya da kanıtıdır.

* Doğrudan Belirtiler: Bir durumun varlığını doğrudan ifade eden öğelerdir. Örneğin, "yağmur yağıyor" cümlesindeki "yağmur" kelimesi, doğrudan bir belirtilidir çünkü yağmurun varlığı doğrudan ifade edilmektedir.

* Dolaylı Belirtiler: Bir durumun varlığını dolaylı yollarla ifade ederler. Örneğin, "çok üşüyorum" cümlesindeki "üşümek" durumu, soğuk hava ile ilişkili bir belirtidir, ancak bu kelime doğrudan soğuk hava yerine, o havanın etkisini işaret etmektedir.

Belirtiler ve Gösterge Arasındaki İlişki

Belirtiler ve göstergeler arasındaki fark, dilin anlam taşıma biçimleriyle doğrudan ilişkilidir. Gösterge, genellikle dilin kendisinin sunduğu bir işaret iken, belirtisi bir olayın, durumun veya duygunun dolaylı ya da doğrudan işaretidir.

Bir gösterge, belirli bir anlamı temsil ederken, bir belirtisi bir durumu ya da durumu ortaya koyan işarettir. Örneğin, bir dildeki "ev" kelimesi, evin bir göstergeyi temsil ederken, "evin kapısı açık" gibi bir cümledeki kapının açık olma durumu, bir belirtiyi ifade eder. Bu belirti, evde bir şeylerin ters gitmekte olduğunun göstergesi olabilir.

Dolayısıyla, belirtisi, dilsel bir işaret değil, doğrudan bir olgudur. Belirtiler, daha çok anlamın ve olayın farkında olunmadan fark edilen dışsal işaretlerdir. Gösterge ise anlamın sistemli bir biçimde temsil edildiği dilsel bir araçtır.

Belirtisi Gösterge Demek Mi?

Peki, belirtisi gösterge demek midir? Bu soruya cevap verirken, göstergeler ve belirtiler arasındaki farkları göz önünde bulundurmalıyız. Gösterge, dilsel bir işaret ya da sembol iken, belirtisi doğrudan bir olguyu veya durumu işaret eder. Bu nedenle belirtisi ve gösterge birbirinin yerine kullanılabilecek terimler değildir. Bir gösterge, anlam taşıyan sembolik bir öğe iken, belirtisi daha çok fiziksel bir durum ya da olaydır.

Örneğin, bir insanın üzüntüsünü ifade eden bir kelime (örneğin "üzgün" kelimesi) bir gösterge olarak kabul edilebilir çünkü bu kelime, bir anlamı işaret eder. Fakat bu üzüntünün belirtileri arasında gözyaşları, iç çekişler veya ruh halindeki değişiklikler olabilir. Bu belirtiler, kişinin içsel durumunu işaret eden fiziksel ve duygusal işaretlerdir, fakat dilsel göstergeler değildir.

Gösterge ve Belirti İlişkisi: Semantik ve Pragmatik Perspektifler

Semantik (anlam bilimi) ve pragmatik (anlamın kullanımını inceleyen alan) perspektiflerinden bakıldığında, belirtiler ve göstergeler farklı işlevlere sahip öğeler olarak değerlendirilir. Semantik açıdan, gösterge anlam taşıyan bir işaret iken, pragmatik açıdan belirtiler bir durumu ya da değişimi ifade eden daha doğrudan öğelerdir.

Semantik bağlamda, bir gösterge genellikle genel bir anlamı işaret ederken, pragmatik bağlamda belirtiler, bir bağlam içinde bir olayı ya da durumu ifade eder. Örneğin, bir dildeki “ev” kelimesi semantik olarak bir yapıyı ifade ederken, pragmatik olarak "evde misin?" sorusu bir kişinin evde olup olmadığını belirten bir belirtidir.

Sonuç

Sonuç olarak belirtisi, bir gösterge ile aynı anlama gelmez. Gösterge, anlam taşıyan sembolik bir öğe iken, belirtisi, bir durumu veya değişikliği işaret eden bir öğedir. Dil ve anlam ilişkilerini anlamak için, gösterge ve belirtinin farklı işlevlerine ve kullanım bağlamlarına dikkat etmek gerekir. Her ne kadar iki kavram benzer şekilde dışsal bir işaret gibi görünse de, semantik ve pragmatik açıdan farklı anlamlar taşırlar. Bu nedenle, belirtisi gösterge demek, anlam açısından doğru bir ifade değildir.