Yildiz
New member
Domain Satmak Yasal mı? Gerçek Hikâyeler, Veriler ve Tartışmalı Noktalar
Arkadaşlar merhaba, son günlerde dikkatimi çeken ve çoğumuzun internette en az bir kere aklından geçirdiği bir konuyu sizinle paylaşmak istiyorum: **“Domain satmak yasal mı?”**. Hani bazen öyle alan adlarına rastlıyoruz ki, resmen piyango gibi… Birileri yıllar önce almış, bugün baktığında devasa şirketler o isme milyon dolarlar dökebiliyor. Bu iş sadece “dijital gayrimenkul” mü, yoksa hukuki açıdan gri alanlara kayan bir sektör mü? Gelin hem verilerle, hem de yaşanmış hikâyelerle beraber inceleyelim.
---
Domain’in Gayrimenkul Mantığı
Alan adı (domain), aslında dijital dünyadaki bir adres. Nasıl ki şehirde arsa satın alıp sonradan değerlenmesini beklersin, domain de aynı mantıkla çalışıyor. Bugün boş bir arsa gibi gözüken bir alan adı, yarın bir teknoloji devinin gözdesi olabilir.
ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) kayıtlarına göre dünya çapında 2024 yılı itibarıyla **350 milyondan fazla domain kayıtlı**. Bu sayı, aslında domain işinin ne kadar büyük bir pazar olduğunu net biçimde gösteriyor.
Bir rapora göre, sadece 2023 yılında domain satışlarından elde edilen toplam gelir 8 milyar doları aşmış durumda. Yani bu iş sıradan bir “ek gelir kapısı” değil, küresel boyutta milyar dolarlık bir ticaret.
---
Gerçek Hayattan Birkaç Örnek
**Voice.com** – 2019’da 30 milyon dolara satıldı. Tarihteki en pahalı domain satışlarından biri.
**Cars.com** – Değeri 872 milyon dolar olarak raporlandı, ki bu aslında bir domain değil, başlı başına bir marka yatırımı.
Türkiye’den örnek: “sahibinden.com” veya “eksisozluk.com” gibi markaların alan adları, bugün milyonlarca dolar etse şaşırmazdık.
Ama hikâyeler sadece “zenginlik” tarafıyla sınırlı değil. 2000’lerin başında bazı kişiler büyük markaların isimlerini alarak (örneğin cocacola.net, microsoftturkiye.com gibi) ciddi davalarla karşılaştılar. Bu da bizi işin hukuki tarafına getiriyor.
---
Domain Satışı Yasal mı?
Genel olarak: **Evet, domain satışı yasal.** Çünkü bir domaini almak ve satmak, tapulu bir malı elden çıkarmak gibi düşünülebilir. Ancak kritik nokta şu:
* Eğer aldığınız domain bir **marka hakkını ihlal ediyorsa**, işte orada yasal sıkıntı başlıyor.
* “Cybersquatting” diye bir kavram var. Türkçesiyle “siber gasp.” Yani başkasının markasını sırf satmak amacıyla alıp elinde tutmak. Bu durum ABD’de ACPA (Anticybersquatting Consumer Protection Act) yasasıyla, Türkiye’de ise Türk Ticaret Kanunu ve Marka Hukuku ile korunuyor.
Örneğin, “nike-turkiye.com” gibi bir domaini alıp satmaya kalkarsanız, Nike size dava açabilir. Ama “ayakkabisever.com” gibi jenerik bir ismi satmak tamamen serbest.
---
Erkeklerin Pratik Bakışı
Bir arkadaşım (diyelim adı Mehmet olsun) birkaç yıl önce sırf yatırım olsun diye “dronepazari.com” diye bir domain almıştı. Yıllarca boş durdu. Geçen sene bir girişimci ona ulaştı ve domaini **50 bin TL’ye** satın aldı. Mehmet’in yorumu netti:
> “Bunu bir yatırım gibi gördüm, arsa aldım say. Hiç uğraşmadan kazandım.”
Erkeklerin genelde bu işe yaklaşımı sonuç odaklı: Kâr-zarar hesabı, yatırım mantığı, ROI (Return on Investment). Onlar için domain bir araç, duygusal bir bağ yok.
---
Kadınların Topluluk Odaklı Bakışı
Öte yandan bir forumdaşımız olan Ayşe’nin hikâyesi farklıydı. O, yıllar önce kadın girişimcileri desteklemek için “kadinkobi.com” alan adını almış. Gelen tekliflere rağmen satmamış. Diyor ki:
> “Evet, satıp para kazanabilirdim ama benim için bu alan adı bir hayal, bir topluluk demekti. Bazen domain bir gelir kapısı değil, bir misyon taşıyabiliyor.”
Kadınların bakış açısı genelde daha empatik ve toplumsal fayda odaklı oluyor. Onlar için domain, sadece rakam değil; bir kimlik, bir topluluk inşasının ilk adımı.
---
Türkiye’de Hukuki Durum
Türkiye’de domain satışı serbest. BTK’nın denetiminde olan “.tr” uzantılı alan adlarının satışı ve devri de 2022’den itibaren kolaylaştırıldı. Önceden şirket evrakı gerekirken, artık bireyler de daha rahat al-sat yapabiliyor.
Ama marka hakkı konusu burada da geçerli. Türk Patent ve Marka Kurumu, marka tescili olan bir ismin domain olarak kötüye kullanımını engelleme hakkına sahip.
---
Gelecek Vizyonu: Domain Sektörü Nereye Gidiyor?
Web3, blok zinciri ve NFT’ler devreye girince domain kavramı bambaşka bir boyuta taşınıyor. ENS (Ethereum Name Service) ya da Unstoppable Domains gibi sistemler, klasik domain modelini sarsmaya başladı bile.
Örneğin “.eth” uzantılı bir domain, sadece web adresi değil, aynı zamanda kripto cüzdanı adresi olarak da kullanılabiliyor. Yani gelecekte domain satışı, sadece siteler için değil, finansal kimlikler için de kritik olacak.
---
Söz Sizde
Benim gözümde domain satışı, arsa alım satımı kadar doğal bir şey. Ama işin etik boyutları, marka hakkı ihlalleri ve insanların farklı bakış açıları işin rengini değiştiriyor.
Sizce domain satışı gerçekten tamamen serbest bırakılmalı mı?
“Cybersquatting” yapanlara verilen cezalar yeterli mi?
Siz olsanız gelen milyonluk teklife rağmen bir domaini toplumsal amaçla elinizde tutar mıydınız?
Merak ediyorum, forumdaşlar… Bu konuda sizin hikâyeleriniz neler?
Arkadaşlar merhaba, son günlerde dikkatimi çeken ve çoğumuzun internette en az bir kere aklından geçirdiği bir konuyu sizinle paylaşmak istiyorum: **“Domain satmak yasal mı?”**. Hani bazen öyle alan adlarına rastlıyoruz ki, resmen piyango gibi… Birileri yıllar önce almış, bugün baktığında devasa şirketler o isme milyon dolarlar dökebiliyor. Bu iş sadece “dijital gayrimenkul” mü, yoksa hukuki açıdan gri alanlara kayan bir sektör mü? Gelin hem verilerle, hem de yaşanmış hikâyelerle beraber inceleyelim.
---
Domain’in Gayrimenkul Mantığı
Alan adı (domain), aslında dijital dünyadaki bir adres. Nasıl ki şehirde arsa satın alıp sonradan değerlenmesini beklersin, domain de aynı mantıkla çalışıyor. Bugün boş bir arsa gibi gözüken bir alan adı, yarın bir teknoloji devinin gözdesi olabilir.
ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) kayıtlarına göre dünya çapında 2024 yılı itibarıyla **350 milyondan fazla domain kayıtlı**. Bu sayı, aslında domain işinin ne kadar büyük bir pazar olduğunu net biçimde gösteriyor.
Bir rapora göre, sadece 2023 yılında domain satışlarından elde edilen toplam gelir 8 milyar doları aşmış durumda. Yani bu iş sıradan bir “ek gelir kapısı” değil, küresel boyutta milyar dolarlık bir ticaret.
---
Gerçek Hayattan Birkaç Örnek
**Voice.com** – 2019’da 30 milyon dolara satıldı. Tarihteki en pahalı domain satışlarından biri. **Cars.com** – Değeri 872 milyon dolar olarak raporlandı, ki bu aslında bir domain değil, başlı başına bir marka yatırımı. Türkiye’den örnek: “sahibinden.com” veya “eksisozluk.com” gibi markaların alan adları, bugün milyonlarca dolar etse şaşırmazdık.Ama hikâyeler sadece “zenginlik” tarafıyla sınırlı değil. 2000’lerin başında bazı kişiler büyük markaların isimlerini alarak (örneğin cocacola.net, microsoftturkiye.com gibi) ciddi davalarla karşılaştılar. Bu da bizi işin hukuki tarafına getiriyor.
---
Domain Satışı Yasal mı?
Genel olarak: **Evet, domain satışı yasal.** Çünkü bir domaini almak ve satmak, tapulu bir malı elden çıkarmak gibi düşünülebilir. Ancak kritik nokta şu:
* Eğer aldığınız domain bir **marka hakkını ihlal ediyorsa**, işte orada yasal sıkıntı başlıyor.
* “Cybersquatting” diye bir kavram var. Türkçesiyle “siber gasp.” Yani başkasının markasını sırf satmak amacıyla alıp elinde tutmak. Bu durum ABD’de ACPA (Anticybersquatting Consumer Protection Act) yasasıyla, Türkiye’de ise Türk Ticaret Kanunu ve Marka Hukuku ile korunuyor.
Örneğin, “nike-turkiye.com” gibi bir domaini alıp satmaya kalkarsanız, Nike size dava açabilir. Ama “ayakkabisever.com” gibi jenerik bir ismi satmak tamamen serbest.
---
Erkeklerin Pratik Bakışı
Bir arkadaşım (diyelim adı Mehmet olsun) birkaç yıl önce sırf yatırım olsun diye “dronepazari.com” diye bir domain almıştı. Yıllarca boş durdu. Geçen sene bir girişimci ona ulaştı ve domaini **50 bin TL’ye** satın aldı. Mehmet’in yorumu netti:
> “Bunu bir yatırım gibi gördüm, arsa aldım say. Hiç uğraşmadan kazandım.”
Erkeklerin genelde bu işe yaklaşımı sonuç odaklı: Kâr-zarar hesabı, yatırım mantığı, ROI (Return on Investment). Onlar için domain bir araç, duygusal bir bağ yok.
---
Kadınların Topluluk Odaklı Bakışı
Öte yandan bir forumdaşımız olan Ayşe’nin hikâyesi farklıydı. O, yıllar önce kadın girişimcileri desteklemek için “kadinkobi.com” alan adını almış. Gelen tekliflere rağmen satmamış. Diyor ki:
> “Evet, satıp para kazanabilirdim ama benim için bu alan adı bir hayal, bir topluluk demekti. Bazen domain bir gelir kapısı değil, bir misyon taşıyabiliyor.”
Kadınların bakış açısı genelde daha empatik ve toplumsal fayda odaklı oluyor. Onlar için domain, sadece rakam değil; bir kimlik, bir topluluk inşasının ilk adımı.
---
Türkiye’de Hukuki Durum
Türkiye’de domain satışı serbest. BTK’nın denetiminde olan “.tr” uzantılı alan adlarının satışı ve devri de 2022’den itibaren kolaylaştırıldı. Önceden şirket evrakı gerekirken, artık bireyler de daha rahat al-sat yapabiliyor.
Ama marka hakkı konusu burada da geçerli. Türk Patent ve Marka Kurumu, marka tescili olan bir ismin domain olarak kötüye kullanımını engelleme hakkına sahip.
---
Gelecek Vizyonu: Domain Sektörü Nereye Gidiyor?
Web3, blok zinciri ve NFT’ler devreye girince domain kavramı bambaşka bir boyuta taşınıyor. ENS (Ethereum Name Service) ya da Unstoppable Domains gibi sistemler, klasik domain modelini sarsmaya başladı bile.
Örneğin “.eth” uzantılı bir domain, sadece web adresi değil, aynı zamanda kripto cüzdanı adresi olarak da kullanılabiliyor. Yani gelecekte domain satışı, sadece siteler için değil, finansal kimlikler için de kritik olacak.
---
Söz Sizde
Benim gözümde domain satışı, arsa alım satımı kadar doğal bir şey. Ama işin etik boyutları, marka hakkı ihlalleri ve insanların farklı bakış açıları işin rengini değiştiriyor.
Sizce domain satışı gerçekten tamamen serbest bırakılmalı mı? “Cybersquatting” yapanlara verilen cezalar yeterli mi? Siz olsanız gelen milyonluk teklife rağmen bir domaini toplumsal amaçla elinizde tutar mıydınız?Merak ediyorum, forumdaşlar… Bu konuda sizin hikâyeleriniz neler?